Tiêm vaccine sớm hơn lịch hẹn được không?

Nửa đầu tháng 11, Hệ thống tiêm chủng VNVC ghi nhận thắc mắc của nhiều phụ huynh, bày tỏ mong muốn cho con tiêm ngừa sớm hơn lịch hẹn nhưng lo ngại vaccine mất tác dụng hoặc tăng phản ứng phụ.

Chị Tuyết Mai (26 tuổi, Bình Dương) cho biết còn 15 ngày con sẽ tròn 9 tháng tuổi và đến lịch chủng ngừa sởi, thủy đậu. Gia đình muốn con tiêm sớm 10 ngày để sắp xếp việc nhà, nhưng băn khoăn liệu bác sĩ có cho phép hay không.

Còn chị Mỹ Huyền (43 tuổi, Bình Tân, TP HCM) hỏi con trai 19 tuổi có thể chích ngừa thủy đậu mũi 2 sớm hai ngày không. Lý do là con chuẩn bị du học Mỹ nhưng lịch tiêm sát lịch bay nên có thể gây ra rắc rối không đáng.

Bác sĩ Nguyễn Thị Cúc, bác sĩ trưởng tại VNVC Hoàng Văn Thụ (TP HCM), cho biết thắc mắc về tiêm vaccine sớm có đảm bảo hiệu quả, được chuyển đổi các loại vaccine không... thường gặp. Người dân có thể gặp vấn đề đột xuất như điều trị bệnh, thực hiện phẫu thuật, đi du lịch, ra nước ngoài, về quê nên muốn được chủng ngừa sớm hơn lịch hẹn. Điều này cho thấy người dân ngày càng quan tâm hơn đến vấn đề chủng ngừa đúng lịch, đủ mũi.

Theo bác sĩ Cúc, lịch hẹn là khoảng thời gian tốt nhất để cơ thể tạo ra kháng thể bảo vệ người tiêm khỏi virus, vi khuẩn gây bệnh. Việc chủng ngừa sớm hơn cần cân nhắc dựa trên đối tượng, độ tuổi, tình huống, loại vaccine.

Theo đó, con của chị Mai không nên chích sớm 10 ngày, cần chờ đủ 9 tháng tuổi, do đây là yêu cầu bắt buộc để vaccine ngừa sởi và thủy đậu an toàn, hiệu quả. Còn con trai chị Huyền có thể tiêm sớm khi đảm bảo khoảng cách giữa 2 liều thủy đậu tối thiểu là 28 ngày.

Bác sĩ Cúc giải thích mỗi loại vaccine đều được nghiên cứu về liều lượng, độ tuổi, hiệu quả, khoảng cách giữa các mũi tốt nhất, tuổi tối thiểu, tuổi tối đa, tuổi khuyến cáo... trước khi cấp phép sử dụng. Nguyên tắc chung là vaccine không tiêm sớm hơn tuổi tối thiểu, không quá độ tuổi tối đa hoặc giảm khoảng cách tối thiểu giữa các liều.

Tuy nhiên, trong thực tế, đơn vị y tế có thể linh hoạt trong thời gian chủng ngừa. Nếu bất khả kháng, bác sĩ có thể chỉ định giảm độ tuổi hoặc khoảng cách tiêm tối thiểu của vaccine và vẫn đảm bảo miễn dịch, an toàn.

Về khoảng cách tối thiểu giữa các vaccine, tại Trung tâm tiêm chủng 131 Lò Đúc, một số vaccine có thể tiêm mũi hai sớm hơn lịch hẹn hai ngày dựa trên khuyến cáo của nhà sản xuất hoặc các khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), CDC Mỹ... Nhóm này gồm viêm gan B, ho gà, bạch hầu, uốn ván, não mô cầu tuýp B, C... Ví dụ hai mũi vaccine não mô cầu VA-Mengoc BC cách nhau 45 ngày, song mũi hai có thể cách mũi một 43 ngày.

Các vaccine dại, tả, Jevax ngừa viêm não Nhật Bản... bắt buộc đúng lịch, đúng khoảng cách tối thiểu giữa các mũi. Tương tự, nhóm vaccine sống giảm độc lực như sởi, quai bị, rubella, thủy đậu, lao, phải cách nhau tối thiểu 28 ngày.

Trẻ vượt quá độ tuổi giới hạn cũng không được tiêm chủng. Bác sĩ Cúc ví dụ vaccine 6 trong 1 chỉ chích cho trẻ từ 6 tuần tuổi đến 2 tuổi, phác đồ 4 mũi. Nếu trẻ phải hoãn chủng ngừa, sẽ không được chích bù khi quá tuổi.

Do đó, khi được bác sĩ hẹn lịch, mọi người cần tuân thủ đúng. Trong trường hợp cần tiêm sớm hơn lịch hẹn hoặc thay đổi khoảng cách giữa các mũi, gia đình, người dân nên chủ động hỏi ý kiến của bác sĩ.

Theo Vnexpress.net